ขนมจ๊อก” ขนมมงคลแห่งล้านนนา

ขนมจ๊อก ขนมเทียน ขนมนมสาว

     ขนมจ๊อก ขนมเทียน หรือ ขนมนมสาว เป็นอาหารประเภทของหวาน ทำมาจากแป้ง กะทิ น้ำตาลหรือน้ำอ้อย ตัวขนมทำจากแป้งข้าวเหนียว แป้งข้าวจ้าว น้ำตาลปี๊บ เกลือ และน้ำมันพืช นำมาผสมกันนวดให้เป็นก้อน ส่วนไส้นั้นจะมีสองอย่างคือ ไส้หวานและไส้เค็ม โดยไส้หวานจะทำมาจากมะพร้าวที่ไม่แก่เกินไป และไม่อ่อนเกินไป หรือที่เรียกว่ามะพร้าวทึนทึก นำมาขูดเป็นเส้นฝอยเคี่ยวกับน้ำตาลหรือน้ำอ้อยให้เข้ากันและจับตัวได้ ส่วนไส้เค็มนั้น ทำมาจากถั่วเขียวนึ่งแล้วนำมาบดบด ผสมหรือผัดกับเครื่องปรุง ให้มีรสเค็มนำ โดยนำแป้งที่นวดมาทำเป็นแผ่นกลม ใส่ไส้ที่เตรียมไว้ตรงกลาง แล้วห่อแป้งให้มิดไส้ แล้วคลึง เป็นก้อนกลม ทำใบตองเป็นรูปทรงกรวย ใส่ขนมลงในใบตอง พับทบล่าง ซ้าย ขวา นำด้านที่แหลมสอดพับ แล้วห่อจะได้ขนมทรงสามเหลี่ยม นำไปนึ่งด้วยไฟแรงประมาณ 20 นาที ก็สามารถรับประทานได้ คนไทยเชื้อสายจีนมักมีสูตรลับในการนวดแป้งให้นุ่มเหนียว คือ การใส่น้ำต้มของหญ้าชิวคักลงผสมขณะนวดแป้ง ซึ่งจะช่วยให้เนื้อขนมเทียนนุ่มมากขึ้น อีกทั้งช่วยเพิ่มกลิ่นหอมให้แก่ขนมเทียน หญ้านี้ จะพบขายตามร้านขายสมุนไพรจีนโบราณหรือในกลุ่มของชาวจีนเป็นส่วนใหญ่ หญ้าชิวคัก หรือบางครั้งเรียกว่า หญ้าขนมเทียน จัดเป็นพืชล้มลุกที่พบได้ในทุกภาค โดยเฉพาะภาคกลางที่พบได้ทั่วไปตามสวนไร่นา ลำต้นมักแทงกอในช่วงปลายฝนถึงต้นหนาวประมาณเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน หญ้าซิวคักที่นำมาจะได้จากต้นแก่ที่ออกดอกแล้ว และนำมาตากแห้ง ก่อนจะนำหญ้าซิวคักมาบดคั้นเอาน้ำสำหรับผสมกับแป้งข้าวเหนียวเป็นตัวขนมเทียน

     ขนมจ๊อกเป็นขนมที่ชาวล้านนานิยมทำในโอกาสพิเศษหรืองานพิธีกรรมต่างๆ เช่น วันพระ วันสำคัญทางพุทธศาสนา วันสงกรานต์ งานประเพณี งานทำบุญ โดยเฉพาะงานบวชหรือปอย ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของเด็กๆเพราะหลังจากผู้ใหญ่ไปช่วยงานบุญเสร็จแล้วเจ้าภาพก็็จะเตรียมขนมจ๊อก ข้าวตอก ข้าวแตน ข้าวเกรียบ และข้าวแดง ไว้ให้แขกนำกลับบ้าน โดยจะมีขนมจ๊อกจะมีจำนวนเยอะเป็นพิเศษเพราะมีทั้งไส้หวานและไส้เค็ม ซึ่งส่วนใหญ่เด็กๆจะชอบไส้มะพร้าวหรือไส้หวานเป็นพิเศษ เวลารับประทานก็จะต้องลุ้นว่าได้ไส้อะไร เด็กบางคนก็จะเลือกรับประทานแต่ไส้ที่อร่อยแล้วเอาแป้งให้ผู้ใหญ่ทานแทน ปัจจุบันขนมจ๊อกมีไส้หลากหลายมากมาย เช่น ไส้ถั่วเขียว ไส้ถั่วแดง ไส้เค็ม เหมือนไส้ซาลาเปา สามารถหาซื้อหรือรับประทานได้ตลอดเวลา “ขนมจ๊อก” ขนมมงคลแห่งล้านนา 

เขียน/เรียบเรียง โดย นายคมสัน   หน่อคำ
083-7373307