เวียงสรองหรือเมืองสอง เป็นเวียงโบราณที่มีลักษณะเป็นเมืองเก่าคล้ายเมืองเก่าสุโขทัย คือมีกำแพงเมืองเป็นดิน ๓ ชั้นล้อมรอบ เวียงสรองตั้งอยู่ในอำเภอสอง จังหวัดแพร่ มีความเกี่ยวข้องกับวรรณคดีไทยเรื่องลิลิตพระลอ เพราะชาวบ้านท้องถิ่นเชื่อว่าเวียงสรองคือเมืองของพระเพื่อนพระแพง สองพี่น้องผู้ตกหลุมรักพระลอ ราชโอรสแห่งเมืองสรวงที่เป็นอริกัน
ลิลิตพระลอเป็นวรรณคดีที่ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าใครเป็นคนแต่งและแต่งขึ้นเมื่อใด สันนิษฐานได้เพียงว่าน่าจะแต่งขึ้นในสมัยอยุธยา โดยเนื้อหาในลิลิตพระลอกล่าวถึงเมืองสองเมืองคือ เมืองสรวงและเมืองสรอง โดยเมืองสรวงมีกษัตริย์ชื่อ ท้าวแมนสรวง เป็นผู้ครองนคร มีพระชายาชื่อ พระนางบุญเหลือ มีโอรสชื่อพระลอ ส่วนเมืองสรองนั้นตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเมืองสรวง มีเจ้า ผู้ครองเมืองชื่อ ท้าวพิมพิสาคร มีโอรสชื่อท้าวพิชัยพิษณุกร ซี่งมีธิดาสององค์คือ พระเพื่อนกับพระแพง
ท้าวแมนสรวงยกทัพไปตีเอาเมืองสรอง แต่ไม่สามารถตีเอาเมืองได้ โดยท้าวพิมพิสาครผู้ครองเมืองสรองสิ้นพระชนม์ ท้าวพิชัยพิษณุกรจึงได้ครองเมืองต่อ ฝ่ายท้าวแมนสรวงได้สู่ขอนางลักษณวดีให้แก่พระลอ เมื่อท้าวแมนสรวงสิ้นพระชนม์ พระลอจึงได้ครองเมืองสรวงสืบต่อมา ทั้งสองเมืองเป็นอริกันนับตั้งแต่การทำศึกครั้งนั้น
ความงามของพระลอนั้นเป็นที่เลื่องลือมาก จนช่างซอนำความงามของพระลอไปขับซอยอโฉมตามเมืองต่าง ๆ เมื่อพระเพื่อนพระแพงได้ฟังซอก็เกิดหลงรักพระลอ จนเป็นไข้ทั้ง ๆ ที่ไม่เคยเจอหน้า นางรื่นนางโรย พี่เลี้ยงของพระเพื่อนพระแพง จึงอาสาหาวิธีให้พระธิดาทั้งสองได้ใกล้ชิดพระลอให้จงได้ จึงจัดหาคนสนิทไปขับซอชมโฉมของพระเพื่อนพระแพงบ้าง เมื่อพระลอได้ฟังคำซอนั้น ก็เกิดหลงรัก พระเพื่อนพระแพงเช่นกัน
เรื่องราวความหลงใหลของพระเพื่อนพระแพงที่มีต่อพระลอวุ่นวายหนักขึ้น เมื่อนางรื่นนางโรยได้ไปเสาะหาหมอทำเสน่ห์ให้พระลอหลงรัก แต่ไม่มีใครยอมทำ จนสุดท้ายได้ไปขอให้ปู่เจ้าสมิงพราย ที่อาศัยอยู่ในถ้ำลึกในป่า ช่วยทำเสน่ห์ให้ ปู่เจ้าสมิงพรายได้ทำเสน่ห์หลายครั้ง แต่พระนางบุญเหลือมารดาของพระลอก็หาหมอมาแก้ได้ทุกครั้ง จนครั้งสุดท้าย ปู่เจ้าสมิงพรายได้ทำมนต์เสน่ห์อย่างแรงที่สุด จนทำให้พระลอกระวนกระวายใจจะไปเมืองสรองให้ได้ แม้การเสี่ยงทายบอกว่าจะมีภัย ปู่เจ้าสมิงพรายได้ปล่อยไก่ฟ้าที่ทำพิธีแล้ว ให้ไปล่อพระลอหลงเข้าไปในสวนที่อยู่ใกล้กับสวนของพระเพื่อนพระแพง เมื่อได้พบเจอกันจึงหลงเสน่ห์กันและลักลอบอยู่ด้วยกันนานเกือบเดือน ความทราบถึงท้าวพิชัยพิษณุกรที่แอบมาดูเหตุการณ์ แต่เมื่อได้เห็นพระลอแล้วเกิดความเมตตาและให้อภัย แต่เจ้าย่าซึ่งเป็นแม่เลี้ยงของท้าวพิชัยพิษณุกร กลับผูกใจเจ็บที่ท้าวแมนสรวงเคยยกทัพมาทำศึก จนพระยาพิมพิสาครต้องสิ้นพระชนม์ จึงสั่งให้ทหารไปล้อมจับพระลอ พระเพื่อนพระแพงและนางรื่นนางโรยได้ปลอมตัวเป็นชายออกไปต่อสู่เคียงข้างพระลอ จนกระทั่งถูกหน้าไม้อาบยาพิษยิงใส่ทั้งสามองค์ สิ้นใจทั้ง ๆ ที่ยืนพิงกัน
เรื่องราวของลิลิตพระลอ จึงถูกนำมาเชื่อมโยงกับพื้นที่ในบริเวณจังหวัดแพร่ พะเยา ลำปาง โดยเฉพาะเวียงสรองในอำเภอสอง จังหวัดแพร่ ที่น่าจะเป็นเมืองสรองของพระเพื่อนพระแพง ด้วยลักษณะภูมิประเทศและระยะทางที่ปรากฏในลิลิตพระลอนั้น มีความใกล้เคียงสอดคล้องกัน จึงน่าจะเป็นเรื่องที่เคยเกิดขึ้นจริงในพื้นที่ล้านนาตะวันออกนี้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น